Pierwsze kroki w biznesie
Działalność gospodarcza, spółka cywilna, spółka osobowa, spółka kapitałowa.
Jak założyć własny biznes?
Jaka forma działalności na początek?
Jeżeli zastanawiamy się, jak założyć własną firmę, w Polsce możliwych do wyboru form działalności jest całkiem sporo. Zaczynając od najprostszej – można zdecydować się na jednoosobową działalność gospodarczą, spółkę cywilną, poprzez spółki osobowe, na spółkach kapitałowych kończąc.
W praktyce przedsiębiorcy rozpoczynający dopiero przygodę z własnym biznesem decydują się na którąś z pierwszych dwóch form – jednoosobową działalność albo spółkę cywilną. Zasady ich funkcjonowania zostały ujęte w Ustawie Prawo przedsiębiorców oraz w Kodeksie cywilnym. Nie bez powodu stanowią dobrą propozycję dla nowicjuszy – formalności, zarówno przy zakładaniu, jak i w dalszym funkcjonowaniu, są stosunkowo proste, a koszty – niewielkie. Tym, co je od siebie odróżnia są właściciele – jednoosobowa działalność posiada jednego, spółka cywilna zarządzana jest przez co najmniej dwóch wspólników.
Pozostałe formy działalności – spółki osobowe, czyli jawna, partnerska, komandytowa i komandytowo-akcyjna, oraz spółki kapitałowe – akcyjna i z ograniczoną odpowiedzialnością, są już bardziej skomplikowane. Uregulowane przepisami Kodeksu spółek handlowych, wymagają nieco więcej zachodu podczas ich zakładania, prowadzenia najczęściej znacznie bardziej skomplikowanej księgowości, a także – choć nie wszystkie – sporego kapitału na start. Dlatego też nie zostaną one w tym miejscu szczegółowo omówione.
Jednoosobowa działalność gospodarcza
Osoby, które zastanawiają się, jak założyć własną firmę, często decydują się na jednoosobową działalność. Jak wskazuje nazwa tej formy, jednoosobowa działalność gospodarcza to firma prowadzona przez jednego właściciela. Właściwie poza koniecznością bycia pełnoletnim, zakładający takie przedsiębiorstwo nie musi spełniać żadnych dodatkowych warunków. Czasem nie jest nawet wymagane polskie obywatelstwo – wystarczy być obywatelem jednego z państw Unii Europejskiej albo Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
Jednoosobowa działalność jest naprawdę dobrym pomysłem na rozwój w biznesie – w praktyce wszystko zależy tu od jej właściciela. Chodzi tu zarówno o ofertę firmy i kierunek jej rozwoju, jak i czas pracy, urlopy czy dni wolne. Jednocześnie jednak należy pamiętać, że wszystko to działa także w drugą stronę – tzn. cała odpowiedzialność spoczywa na właścicielu, co wraz z rozwojem firmy może oznaczać, że zaczyna brakować czasu na dni wolne czy urlopy. Odpowiedzialność dotyczy także zobowiązań finansowych – jednoosobowa działalność gospodarcza nie posiada bowiem osobowości prawnej, zatem przedsiębiorca odpowiada zań całym swoim majątkiem. Nie jest tu możliwe rozgraniczenie zasobów prywatnych od firmowych.
Do zalet jednoosobowej działalności gospodarczej należy natomiast możliwość prowadzenia uproszczonej księgowości. Taki przywilej dotyczy przedsiębiorców do momentu, gdy obroty z działalności nie przekroczą w danym roku podatkowym 2 000 000 euro. Dla podatnika, który nie miał dotychczas do czynienia z rachunkowością, będzie to z pewnością duży plus, gdyż zamiast pełnych ksiąg rachunkowych wymagane są tu wyłącznie określone ewidencje. W zależności od tego, jaka forma opodatkowania podatkiem dochodowym zostanie wybrana, będzie to podatkowa księga przychodów i rozchodów albo ewidencja przychodów. Mogą one być prowadzone w formie druków papierowych bądź też przy pomocy oprogramowania komputerowego – obecnie można wybierać z szerokiego asortymentu zgodnego z wymogami przepisów podatkowych.
Ponadto, nowy przedsiębiorca decydujący się na jednoosobową działalność gospodarczą, może skorzystać z ulg z tytułu składek ZUS – tj. ulgi na start (przez pierwsze 6 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej opłacana jest tylko składka zdrowotna), następnie może przez kolejne 24 miesiące prowadzenia firmy opłacać składki ZUS w niższej wysokości.
Jak założyć własną firmę – czyli wszystko o formalnościach
Od kiedy w 2011 roku funkcjonować zaczęła Centralna Ewidencja i Informacja Działalności Gospodarczej, kwestia tego, jak założyć własną firmę, została naprawdę znacznie uproszczone. Przemawia za tym już sam fakt, że scentralizowana ewidencja pozwala na złożenie dokumentów w każdym urzędzie gminy (a nie tylko tym odpowiednim ze względu na miejsce zameldowania), a nawet przez Internet.
Jak założyć własną firmę? Większości formalności dopełnia się za pomocą jednego formularza – CEIDG-1. Na nim przedsiębiorca określa m.in. wszystkie swoje dane, dane firmy oraz wskazuje wybraną formę opodatkowania podatkiem dochodowym. Jednocześnie druk ten spełnia – oprócz rejestracyjnej – także dodatkowe funkcje – mianowicie stanowi:
- wniosek o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej REGON,
- zgłoszenie identyfikacyjne albo aktualizacyjne do naczelnika urzędu skarbowego NIP,
- oświadczenie o wyborze formy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych,
- zgłoszenie albo zmianę zgłoszenia płatnika składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,
- oświadczenie o kontynuowaniu ubezpieczenia społecznego rolników.
Druki CEIDG-1 można złożyć do urzędu gminy na kilka sposobów. Po pierwsze, całkowicie drogą elektroniczną, z wykorzystaniem strony internetowej CEIDG. Wniosek może zostać tu wypełniony, a następnie przesłany do urzędu (w tym przypadku konieczne jest posiadanie podpisu elektronicznego). Alternatywą jest wydrukowanie wypełnionego formularza ze strony i udanie się z nim do urzędu. Można także – po wypełnieniu – pobrać ze strony kod, który następnie należy przedstawić urzędnikowi. Na podstawie tego numeru odnajdzie on w systemie zapisany formularz, wydrukuje i przedłoży podatnikowi do podpisu.
Oczywiście, możliwe jest także skorzystanie z zupełnie tradycyjnej drogi – formularz można wydrukować niewypełniony bądź też podatnik może zaopatrzyć się w jego kopię w samym urzędzie. Następnie urzędnikowi przedkładany jest ręcznie wypełniony druk.
Zarejestrowanie formularza CEIDG-1 w systemie jest równoznaczne z zarejestrowaniem firmy. Jednakże pozostaje jeszcze kilka formalności, których należy dopełnić w urzędzie skarbowym oraz Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych.
W chwili zarejestrowania działalności należy udać się do właściwego urzędu skarbowego, gdzie dokonuje się rejestracji jako podatnik podatku VAT (jeżeli chcemy być VATowcem). W tym celu konieczne będzie wypełnienie i złożenie specjalnego formularza VAT-R.
Natomiast jeśli chodzi o ZUS, to w sytuacji jeśli wraz z drukiem CEIDG przyszły przedsiębiorca złoży ZUS ZUA lub ZZA, nie musi dopełniać formalności bezpośrednio w ZUS. Jednakże w sytuacji gdy nie zostanie wraz z CEIDG złożony druk zgłoszeniowy do ZUS należy go złożyć w terminie do siedmiu dni od założenia firmy.
Kiedy widzimy już, jak założyć własną firmę, z pewnością nie wydaje się to trudne. W praktyce formalności zostały naprawdę ograniczone, tak aby nowi przedsiębiorcy mogli stosunkowo bezboleśnie rozpocząć przygodę z własną działalnością.
Autorka artykułu: Ewa Szpytko-Waszczyszyn
